Bebeklerde uyku apnesi, uyku apnesi, uyku anında solunumun devamlı kesilmesi olarak tanımlanan ciddi bir rahatsızlıktır. Uyku apnesi, engelleyici uyku apnesi, merkezi uyku apnesi ve karışık apne olarak üç türde incelenir. Engelleyici uyku apnesi, hava yollarının tıkanması nedeniyle oluşur. Merkezi uyku apnesinde tıkanma olmaz fakat beyin kaslara kasılma mesajını iletmez. Karışık apne ise engelleyici ve merkezi uyku apnesinin karışımıdır.
Bebeklerde daha çok merkezi uyku apnesine rastlanır. 1 yaş üstü ve yetişkinlerde ise engelleyici uyku apnesi en sık rastlanan apne türüdür. Down sendromlu çocuklarda doğuştan var olan etkenlerin üst solunum yollarını olumsuz etkilemesi nedeniyle uyku apnesine rastlanma olasılığı daha fazladır. Bu çocukların hemen hemen yarısında engelleyici uyku apnesine rastlanır.
Uyku apnesi için hangi bebekler risk altındadır?
Uyku apnesi her bebekte görülebilir. Fakat düşük ağırlıklı ya da prematüre bebeklerde uyku apnesine daha sık rastlanır. 37 haftalıktan daha önce doğmuş bebeklerde prematüre apnesi, 37 haftayı doldurduktan sonra doğan bebeklerde görülen apne ise yeni doğan apnesi olarak tanımlanır. Bebek ne kadar erken doğarsa uyku apnesi gelişme olasılığı o kadar yüksektir.
Bebeklerde uyku apnesi neden olur?
Bebeklerin merkezi sinir sistemi henüz tam olarak gelişmediği için uyku apnesi gelişebilir. Beyin kanaması, kullanılan ilaçların etkileri, doğumsal kusurlar, solunum yolu hastalıkları, enfeksiyon, kalp-kan damarında problem ve reflü uyku apnesine yol açan diğer etkenler arasında yer alır.
Bebeklerde uyku apnesi belirtileri nelerdir?
Uyku apnesi gelişen bebeklerde uyku anında nefes kesilmesi fark edilir. Bu kesinti uyku laboratuvarı olarak adlandırılan merkezi yerlerde tespit edilir. Bebeklerde kesinti 20 saniye, büyük çocuklarda ise 10 saniye olarak belirlenir. Bebek kesintiden sonra nefes almaya başladığında tıkanma yaşanır. Aynı zamanda rengi morarabilir. 6 aydan daha küçük bebeklerde doktorlar periyodik nefes alma olarak adlandırdıkları nefes kesilmesini normal kabul eder. Bebeklerde bazen daha hızlı soluk alma, ardından soluğun yavaşlaması ve 15 saniye kadar soluğun durduğu fark edilebilir. Bu durum endişe edilecek bir durum değildir. Bebek uyku boyunca solunumunun %5'ini bu şekilde devam ettirir. Prematüre bebeklerde ise bu durum %10 civarında seyreder.
Bebeklerde uyku apnesi tehlikeleri nelerdir?
Bebeklerde gelişen uyku apnesi bazen hayati risk oluşturabilir. Bebekte solunum durduğunda kanda oksijen miktarı azalarak, karbondioksit artar. Yenidoğanlarda kalp atışlarında yaşanan düşüşler nedeniyle problemler açığa çıkabilir. Bu durum kalbin yavaş atması yani bradikardi olarak tanımlanır.
Bebeklerde uyku apnesi nasıl tespit edilir?
Bebekte uyku apnesinden şüpheleniliyorsa fiziksel kontroller için bazı tetkikler uygulanır. Kanda oksijen oranı ölçülür, kalp atışları ve solunum hareketleri görüntülenir. Beraberinde röntgene ihtiyaç duyulabilir. Doktoran bebeği uyku uzmanı, akciğer ve apne uzmanına sevk edebilir. Uyku apnesinde tanı için kullanılan en genel test Polisomnografi'dir. Bu test ile horlama sesleri, beyin dalgaları, kanda oksijen miktarı, göz hareketleri ve solunum hareketleri kontrol edilir. Bu test uyku uzmanları tarafından gerçekleştirilir. Tanı için kullanılan bir diğer test ise evde gerçekleştirilir. Ancak laboratuvarda olduğu kadar gerçek sonuç vermeyebilir. Her iki tanı yöntemi de bebek için ağrısızdır.
Bebeklerde uyku apnesi nasıl tedavi edilir?
Bebeklerde uyku apnesinin tedavisi sıklığına ve şiddetine bağlı olarak değişim gösterebilir. Kalp atışlarını ve solunumu takip etmek için görüntüleme istenebilir. Merkezi sinir sistemini onarmak içinse ilaç tedavisi uygulanabilir. Engelleyici uyku apnesine maruz kalan çocuklarda solunumu düzenlemek için CPAP makinası kullanılabilir.
